Helena, żona króla Beli II Ślepego (Vukanović Ilona)

Była córką Urosa I, wielkiego księcia Serbii oraz Anny Diogenes (wnuczki Romana IV Diogenesa). Urodziła się ok. roku 1109r. Między 1127 a 1130 r. poślubiła węgierskiego księcia Belę. Jeszcze jako dziecko Bela, jak i jego ojciec zostali oślepieni przez panującego wtedy króla Kolomana - miało to zapobiec ich roszczeniom do korony. Spadkobiercą Kolomana został jego syn Stefan II. Następca Kolomana zmarł bezpotomnie w 1131r. Wtedy na króla koronowany został Bela, drugi tego imienia, noszący przydomek Ślepy. Z racji, że król był pozbawiony wzroku, polegał na swoich zaufanych, szczególnie żonie Helenie i jej bracie Beloszu. To właśnie Helena dokonały zemsty na możnych, którzy razem z królem Kolomanem spiskowali przeciwko jej mężowi i go okaleczyli - na zgromadzeniu szlachty w Arad wykonano egzekucje na 68 spiskowcach. Królowa i jej brat byli bardzo zaangażowanie w rządzeniu Węgrami, co nie uszło uwadze Beli II, który mianował Heleną współrządzącą krajen. Para królewska miała szóstkę dzieci. Czworo synów: Gejza (późniejszy król Gejza II), Władysław, Stefan i Almos (zmarł w dzieciństwie). Jedna z córek, Elżbieta, została żoną polskiego księcia Mieszka III Starego, zaś druga, Zofia, była narzeczoną syna króla Niemiec Konrada III, jednak ostatecznie została zakonnicą. Król Bela II Ślepy zmarł w 1141. Co do czasu śmierci jego żony zdania są podzieloną, a rok zgonu umieszczany sie miedzy 1157 a 1161 r. Helena była jedyną królową w czasach Arpadów, która panowała w królestwie jako współrządząca u boku męża.


Miniatura z Kroniki Ilustrowanej przedstawiająca egzekucję w Arad. Obok Heleny (w pomarańczowym płaszczu) siedzi Bela II.


Kamila D. Szymczak

Źródło:
1. https://www.historyofroyalwomen.com/the-royal-women/helena-serbia-executioner/
2. https://hu.wikipedia.org/wiki/Ilona_magyar_kir%C3%A1lyn%C3%A9#/media/F%C3%A1jl:Chronicon_Pictum_P113_Az_aradi_v%C3%A9res_gy%C5%B1l%C3%A9s_(2).JPG

Komentarze