[recenzja] Mity o Hitlerze

    Wokół postaci dyktatora, który w I poł. XX wieku zgotował piekło światu, narosło wiele mitów i niesamowitych opowieści. Po 70 latach po śmierci Adolfa Hitlera jego postać wciąż budzi wiele kontrowersji, a co więcej powstają nowe mity na temat tego antybohatera. Wśród najpowszechniejszych z pewnością trzeba wskazać te mówiące o rzekomym żydowskim pochodzeniu niemieckiego dyktatora czy o niekompletnych drogach rozrodczych, a także ten o przebywaniu w permanentnym stanie odurzenia. Czy rzeczywiście tak było? Skąd wzięły się ten pogłoski? Kto jest ich twórcą? Na te i wiele innych pytań w swojej książce Mity o Hitlerze odpowiada holenderski historyk Sjoerd J. de Boer.

    Autor w swojej pracy naukowej koncentruje się na nazistowskiej historii Monachium, Berlina i Obersalzbergu oraz życiu dyktatora III Rzeszy. Książka Mity o Hitlerze w 2023 r. weszła w poczet pozycji wydawnictwa HI:STORY. Holenderski historyk w 19 rozdziałach obala najpowszechniejsze mity na temat Adolfa Hitlera. Jak sam autor zaznacza, rozdziały można czytać w dowolnej kolejności. Książka stanowi również podróż do Niemiec I poł. XX wieku. Historyk przybliża czytelnikowi ówczesne nastroje społeczne związane z przegraną I wojną światową oraz kryzysem ekonomicznym i na tym tle dokonuje rewizji plotek o życiu dyktatora. Publikacja nie jest próbą wybielenia sylwetki Führera, tylko sprostowaniem wielu nadinterpretacji, nieudowodnionych plotek, tworzonych zarówno przed jak i jak po II wojnie światowej.

    Mity i plotki o życiu Hitlera oraz jego powszechna demonizacja jest formą obrony przed uznaniem faktu, że Hitler był człowiekiem z krwi i kości, że nie wiele się różnił od zwykłego zjadacza chleba. Książka de Boera trafia w sedno przemyśleń na temat postrzegania Hitlera przez ówczesny i współczesny świat, ale również tego jak Führer widział samego siebie. Publikacja jest też przykładem dobrego warsztatu badawczego, który rewiduje wiele utartych i wydawałoby się niemożliwych do zweryfikowania mitów. Niechaj zachętą po sięgnięcie do tej pozycji będą słowa autora, stanowiące kwintesencję jego dzieła:

Poza papierowym światem poważnych historyków ciągle krążą fantastyczne opowieści, w których sugestia jest ważniejsza od dowodu

(S.J. de Boer, Mity o Hitlerze, Kraków 2023, s. 33).

Kamila D. Szymczak